Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः

We are offering NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Grammar Book लकार-परिचयः Questions and Answers can be used by students as a reference during their preparation.

Sanskrit Vyakaran Class 6 Solutions लकार-परिचयः

विभिन्न कालों तथा अवस्थाओं को लकार कहते हैं।

लकार के भेद
(Types of Lakaras)
वर्तमान काल को लट् लकार कहते हैं। भूतकाल को लङ् लकार कहते हैं। भविष्यत् काल को लूट लकार कहते हैं। पठ् धातु के वर्तमानकाल, भूतकाल व भविष्यत्काल के प्रथम पुरुष, एकवचन में अलग अलग रूप निम्नलिखित हैं
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः 1

लकार-तालिका
इसी प्रकार कुछ प्रसिद्ध धातुओं के विविध लकारों में निम्नलिखित रूप होते हैं
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः 2

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः 4

कर्ता और क्रिया का मेल

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः 5
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः 6

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः 7

अभ्यासः

प्रश्न 1.
उच्चारयत (उच्चारण कीजिए)
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः 8

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः

प्रश्न 2.
रिक्तस्थानानि पूरयत (रिक्त स्थान भरें)
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः 9

प्रश्न 3.
अर्थं निर्दिशत (अर्थ बताएँ)
वदति = ……………
चलति = ……………
अवदत् = ………………….
अचलत्। = ………………….
वदिष्यति = ……………
चलिष्यति = ……………

प्रश्न 4.
निम्नक्रियापदानां लकारं निर्दिशत (निम्न क्रियापदों के लकार बताएँ)
यथा- अगच्छत् — लङ् लकार
वदामि …………………… लकार
स्थास्यति …………………… लकार

प्रश्न 5.
निम्नक्रियापदेषु धातून् निर्दिशत (निम्न क्रियापदों में धातु बताएँ)
यथा- अखादत् — खाद् धातु
अभवत् …………… धातु
अकरोत् ……………….. धातु

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः

प्रश्न 6.
निम्नधातूनां उदाहरणानुसारं लट् लकार रूपाणि लिखत
(निम्न धातुओं के लट् लकार (प्रथम पुरुष, एकवचन) के रूप लिखें)
यथा- हस्
हसति …………….
अस् …………….
वद् …………….

बहुविकल्पीयप्रश्नाः

अधोलिखितेषु विकल्पेषु समुचितम् उत्तरं चित्वा लिखत (निम्नलिखित विकल्पों में से उचित उत्तर चुनकर
(After choosing the proper answer among the following, rewrite it.)

प्रश्न 1.
नी धातोः लट् लकारे प्र०पु० एकवचने रूपं लिखत।
(क) नयति
(ख) नयतः
(ग) नेति
(घ) नीति।
उत्तर:
(क) नयति

प्रश्न 2.
गै धातोः लुट् लकारे उ०पु० बहुवचने रूपं लिखत।
(क) गैष्यामः
(ख) गास्यामः
(ग) गैस्यामः
(घ) गैस्याम।
उत्तर:
(ख) गास्यामः

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः

प्रश्न 3.
स्था धातोः लङ् लकारे म०पु० द्विवचने रूपं लिखत।
(क) अस्थातम्
(ख) स्थातम्
(ग) अतिष्ठतम्
(घ) तिष्ठतम्।
उत्तर:
(ग) अतिष्ठतम्

प्रश्न 4.
दृश् धातोः लृट् लकारे प्र०पु० बहुवचने रूपं लिखत।
(क) दृशयन्ति
(ख) पश्यिष्यन्ति
(ग) पश्यस्यन्ति
(घ) द्रक्ष्यन्ति।
उत्तर:
(घ) द्रक्ष्यन्ति।

प्रश्न 5.
इष् धातोः लङ् लकारे प्र०पु० बहुवचने रूपं लिखत।
(क) ऐच्छन्
(ख) इच्छन्
(ग) ऐष्छन्
(घ) इष्छन्।
उत्तर:
(क) ऐच्छन्

प्रश्न 6.
पठ् धातोः लृट् लकारे प्र०पु० द्विवचने रूपं लिखत।
(क) पठितः
(ख) पठिष्यतः
(ग) पठस्यतः
(घ) पठिस्यतः।
उत्तर:
(ख) पठिष्यतः

प्रश्न 7.
खाद धातोः लट् लकारे म०प० एकवचने रूपं लिखत।
(क) खादथ
(ख) खदसि
(ग) खादसि
(घ) खादसिः।
उत्तर:
(ग) खादसि

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः

प्रश्न 8.
भ्रम् धातोः लट् लकारे प्र०पु० द्विवचने रूपं लिखत।
(क) भ्रमति
(ख) भ्रमन्ति
(ग) भ्रमत
(घ) भ्रमतः।
उत्तर:
(घ) भ्रमतः।

प्रश्न 9.
गै धातोः लृट् लकारे प्र०पु० बहुवचने रूपं लिखत।
(क) गास्यन्ति
(ख) गैस्यन्ति
(ग) गायन्ति
(घ) गीयन्ति।
उत्तर:
(क) गास्यन्ति

प्रश्न 10.
दृश् धातोः लृट् लकारे म०पु० एकवचने रूपं लिखत।
(क) दृश्यसि
(ख) द्रक्ष्यसि
(ग) दर्शसि
(घ) दर्शिष्यसि।
उत्तर:
(ख) द्रक्ष्यसि

प्रश्न 11.
स्थाधातोः लृट् लकारे प्र०पु० एकवचने रूपं लिखत।
(क) स्थाति
(ख) अस्थात्
(ग) स्थास्यति
(घ) तिष्ठति।
उत्तर:
(ग) स्थास्यति

प्रश्न 12.
इष् धातेः लङ् लकारे म०पु० एकवचने रूपं लिखत।
(क) ऐच्छत्
(ख) इच्छत्
(ग) इष्यत्
(घ) ऐच्छः
उत्तर:
(घ) ऐच्छः

प्रश्न 13.
खाद् धातोः लट् लकारे प्र० पु० एकवचने रूपं लिखत।
(क) खादति
(ख) खादिति
(ग) खादयति
(घ) खाद्यति।
उत्तर:
(क) खादति

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लकार-परिचयः

error: Content is protected !!