NCERT Solutions for Class 10 Maths Chapter 6 Triangles (Hindi Medium)
These Solutions are part of NCERT Solutions for Class 10 Maths in Hindi Medium. Here we have given NCERT Solutions for Class 10 Maths Chapter 6 Triangles.
chapter- 6. рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ
рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рд╡рд▓реА 6.1
Ex 6.1 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд Q1. рдХреЛрд╖реНрдардХреЛрдВ рдореЗрдВ рджрд┐рдП рд╢рдмреНрджреЛрдВ рдореЗрдВ рд╕реЗ рд╕рд╣реА рд╢рдмреНрджреЛрдВ рдХрд╛ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рддреЗ рд╣реБрдП, рд░рд┐рдХреНрдд рд╕реНрдерд╛рдиреЛрдВ рдХреЛ рднрд░рд┐рдП :┬а
(i) рд╕рднреА рд╡реГрддреНрдд ……..рд╣реЛрддреЗ рд╣реИ | (рд╕рд░реНрд╡рд╛рдВрдЧрд╕рдо, рд╕рдорд░реВрдк)
(ii) рд╕рднреА┬ард╡рд░реНрдЧ……рд╣реЛрддреЗ рд╣реИрдВ| (рд╕рдорд░реВрдк, рд╕рд░реНрд╡рд╛рдВрдЧрд╕рдо)
(iv) рд╕рднреА …….. рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╕рдорд░реВрдк рд╣реЛрддреЗ рд╣реИ | (рд╕рдорджреНрд╡рд┐рдмрд╛рд╣реБ, рд╕рдордмрд╛рд╣реБ)
(v┬а) рднреБрдЬрд╛рдУрдВ рдХреА рд╕рдорд╛рди рд╕рдВрдЦреНрдпрд╛ рд╡рд╛рд▓реЗ рджреЛ рдмрд╣реБрднреБрдЬ рд╕рдорд░реВрдк рд╣реЛрддреЗ рд╣реИрдВ, рдпрджрд┐
(i) рдЙрдирдХреЗ рд╕рдВрдЧрдд рдХреЛрдг ……..рд╣реЛ рддрдерд╛
(ii) рдЙрдирдХреА рд╕рдВрдЧрдд ……рднреБрдЬрд╛рдПрдБ рд╣реЛрдВ | (рдмрд░рд╛рдмрд░, рд╕рдорд╛рдиреБрдкрд╛рддреА|
Ex 6.1 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ2. рдирд┐рдореНрдирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдпреБрдЧреНрдореЛрдВ рдХреЗ рджреЛ рднрд┐рдиреНрди -рднрд┐рдиреНрди рдЙрджрд╛рд╣рд░рдг рджреАрдЬрд┐рдП :
(i) рд╕рдорд░реВрдк рдЖрдХреГрддрд┐рдпрд╛рдБ
(ii) рдРрд╕реА рдЖрдХреГрддрд┐рдпрд╛рдБ рдЬреЛ рд╕рдорд░реВрдк рдирд╣реАрдВ рд╣реИрдВ |
Ex 6.1 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ3. рдмрддрд╛рдЗрдП рдХреА рдирд┐рдореНрдирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдЪрддреБрд░реНрднреБрдЬ рд╕рдорд░реВрдк рд╣реИ рдпрд╛ рдирд╣реАрдВ :
рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рд╡рд▓реА 6.2
Ex 6. Class 10 рдЧрдгрд┐рдд Q1. рдЖрдХреГрддрд┐┬а6.17┬а(i)┬ардФрд░ (ii)┬ардореЗрдВ, DE┬а|| BC┬ардореЗрдВ┬аAD┬ардЬреНрдЮрд╛рдд рдХреАрдЬрд┐рдП :
рд╣рд▓: (i)
╬Ф ABC рдореЗрдВ
DE || BC ┬а рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ |
рдЕрдд: рдЖрдзрд╛рд░рднреВрддрд┐рдХ рд╕рдорд╛рдиреБрдкрд╛рддрд┐рдХ рдкреНрд░рдореЗрдп рд╕реЗ
Ex 6.2 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд Q2. рдХрд┐рд╕реА рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ┬аPQR┬ардХреА рднреБрдЬрд╛рдУрдВ┬аPQ┬ардФрд░┬аPR┬ардкрд░ рдХреНрд░рдорд╢рдГ рдмрд┐рдиреНрджреБ┬аE┬ардФрд░┬аF┬ард╕реНрдерд┐рдд рд╣реИрдВ┬а| ┬ардирд┐рдореНрдирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдореЗрдВ рд╕реЗ рдкреНрд░рддреНрдпреЗрдХ рд╕реНрдерд┐рддрд┐ рдХреЗ рд▓рд┐рдП,┬ардмрддрд╛рдЗрдП рдХрд┐ рдХреНрдпрд╛┬аEF|| QR┬ард╣реИ |
(i)┬а┬а┬аPE = 3.9 cm, EQ= 3cm, PF = 3.6┬ардФрд░┬аFR= 2.4 cm
(ii) ┬а ┬а PE = 4 cm, QE = 4.5 cm,┬аPF = 8 cm┬ардФрд░┬аRF = 9┬аcm
(iii) ┬а ┬а PQ = 1.28 cm, PR = 2.56 cm, 0.18 cm┬ардФрд░┬аPF = 0.36┬аcm
рдЗрд╕рд▓рд┐рдП,┬аEF|| QR┬ардирд╣реАрдВ┬ард╣реИ |
Ex 6.2 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд Q7. рдкреНрд░рдореЗрдп┬а6.1┬ардХрд╛ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рддреЗ рд╣реБрдП рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ рдПрдХ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреА рдПрдХ рднреБрдЬрд╛ рдХреЗ рдордзреНрдп -рдмрд┐рдиреНрджреБ рд╕реЗ рд╣реЛрдХрд░ рджреВрд╕рд░реА рднреБрдЬрд╛ рдХреЗ рд╕рдорд╛рдВрддрд░ рдЦреАрдВрдЪреА рдЧрдИ рд░реЗрдЦрд╛ рддреАрд╕рд░реА рднреБрдЬрд╛ рдХреЛ рд╕рдорджреНрдзрд┐рднрд╛рдЬрд┐рдд рдХрд░рддреА рд╣реИ ┬а| (рдпрд╛рдж рдХреАрдЬрд┐рдП рдХреА рдЖрдк рдЗрд╕реЗ рдХрдХреНрд╖рд╛┬аIX┬ардореЗрдВ рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░ рдЪреБрдХреЗ рд╣реИрдВ|)
Ex 6.2 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд Q8. рдкреНрд░рдореЗрдп┬а6.2┬ардХрд╛ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рддреЗ рд╣реБрдП рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХреА рдПрдХ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреА рдХрд┐рдиреНрд╣реА рджреЛ рднреБрдЬрд╛рдУрдВ рдХреЗ рдордзреНрдп рдмрд┐рдиреНрджреБрдУрдВ рдХреЛ рдорд┐рд▓рд╛рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реА рд░реЗрдЦрд╛ рддреАрд╕рд░реА рднреБрдЬрд╛ рдХреЗ рд╕рдорд╛рдВрддрд░ рд╣реЛрддреА рд╣реИ┬а| (рдпрд╛рдж рдХреАрдЬрд┐рдП рдХреА рдЖрдк рдХрдХреНрд╖рд╛┬аIX┬ардореЗрдВ рдРрд╕рд╛ рдХрд░ рдЪреБрдХреЗ рд╣реИрдВ )┬а|
Proved
рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рд╡рд▓реА 6.3
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд Q1. рдмрддрд╛рдЗрдП рдХрд┐ рдЖрдХреГрддрд┐ 6.34 рдореЗрдВ рджрд┐рдП рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХреЗ рдпреБрдЧреНрдореЛрдВ рдореЗрдВ рд╕реЗ рдХреМрди – рдХреМрди рд╕реЗ рдпреБрдЧреНрдо рд╕рдорд░реВрдк рд╣реИрдВ | рдЙрд╕ рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рдХреЛ рд▓рд┐рдЦрд┐рдП рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рдЖрдкрдиреЗ рдЙрддреНрддрд░ рджреЗрдиреЗрдВ рдореЗрдВ рдХрд┐рдпрд╛ рд╣реИ рддрдерд╛ рд╕рд╛рде рд╣реА рд╕рдорд░реВрдк┬а рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХреЛ рд╕рд╛рдВрдХреЗрддрд┐рдХ рд░реВрдк ┬ардореЗрдВ рд╡реНрдпрдХреНрдд рдХреАрдЬрд┐рдП |
рд╣рд▓ : (i)┬а
╬ФABC рддрдерд╛┬а╬ФPQR рдореЗрдВ
тИаABC =┬атИаPQR = 80┬░
тИаBAC =┬атИаQPR = 60┬░
тИаACB =┬атИаPRQ = 40┬░
тИ┤ AAA рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬ФABC ~┬а╬ФPQR
рд╣рд▓ : (ii)┬а
рд╣рд▓ : (iii)┬а
рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХрд╛ рдпрд╣ рдпреБрдЧреНрдо рд╕рдорд░реВрдк рдирд╣реАрдВ рд╣реИ |
рд╣рд▓ : (iv)┬а
рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХрд╛ рдпрд╣ рдпреБрдЧреНрдо рд╕рдорд░реВрдк рдирд╣реАрдВ рд╣реИ |
рд╣рд▓ : (v)┬а
рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХрд╛ рдпрд╣ рдпреБрдЧреНрдо рд╕рдорд░реВрдк рдирд╣реАрдВ рд╣реИ |
рд╣рд▓ : (vi)┬а
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ2. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.35 рдореЗрдВ, ╬ФODC ~ ╬ФOBA, тИаBOC = 125o┬ардФрд░ тИаCDO =┬а70o┬а┬ард╣реИ | тИаDOC, тИаDCO┬ардФрд░┬атИаOAB рдЬреНрдЮрд╛рдд рдХреАрдЬрд┐рдП |
рд╣рд▓ :┬атИаDOC +┬атИаBOC = 180┬░┬а (рд░реИрдЦрд┐рдХ рдпреБрдЧреНрдо)
тЗТ┬атИаDOC +125o┬а= 180┬░
тЗТ┬атИаDOC = 180┬░ -125o
тЗТ┬атИаDOC = 55o
рдЕрдм┬а╬ФDOC ┬ардореЗрдВ,
тИаDOC +┬атИаCDO +┬атИаDCO = 180┬░┬а┬а (рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреЗ рддреАрдиреЛрдВ рдХреЛрдгреЛрдВ рдХрд╛ рдпреЛрдЧ)
тЗТ┬а55o┬а+ 70o┬а+┬атИаDCO = 180┬░
тЗТ┬а125o┬атИаDCO = 180┬░
тЗТ┬атИаDCO = 180┬░ – 125o
тЗТ┬атИаDCO = 55o
╬ФODC ~┬а╬ФOBA (рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ)
тИ┤┬атИаOAB =┬атИаDCO = 55o
рд╕рдорд░реВрдк рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреЗ рд╕рдВрдЧрдд рдХреЛрдг рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╣реЛрддреЗ рд╣реИрдВ|)
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬атАЛQ3. рд╕рдорд▓рдВрдм ABCD, рдЬрд┐рд╕рдореЗ AB || DC рд╣реИ, рдХреЗ рд╡рд┐рдХрд░реНрдг AC рдФрд░ BD рдкрд░рд╕реНрдкрд░ O рдкрд░┬ардкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж┬ардХрд░рддреЗ рд╣реИрдВ | рджреЛ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХреА рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рдХрд╛ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░рддреЗ рд╣реБрдП,
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ5.┬аDPQR рдХреА рднреБрдЬрд╛рдУрдВ PR рдФрд░ QR рдкрд░ рдХреНрд░рдорд╢: рдмрд┐рдВрджреБ S рдФрд░ T рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИрдВ рдХрд┐┬атИаP┬а=┬атИаRTS рд╣реИ | рджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐┬а╬ФRPQ┬а~┬а╬ФRTS┬а рд╣реИ |
рд╣рд▓:
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬аDPQR рдХреА рднреБрдЬрд╛рдУрдВ PR рдФрд░ QR рдкрд░
рдХреНрд░рдорд╢: рдмрд┐рдВрджреБ S рдФрд░ T рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИрдВ
рдХрд┐┬атИаP =┬атИаRTS рд╣реИ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :┬а╬ФRPQ┬а~┬а╬ФRTS
рдкреНрд░рдорд╛рдг :┬а╬ФRPQ рддрдерд╛┬а╬ФRTS┬ардореЗрдВ,
тИаP =┬атИаRTS┬а┬а (рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ )
тИаR =┬атИаR┬а┬а┬а┬а┬а (рдЙрднрдпрдирд┐рд╖реНрда)
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬ФRPQ┬а~┬а╬ФRTS
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд Q6. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.37 рдореЗрдВ, рдпрджрд┐ ╬ФABE тЙЕ┬а╬ФACD рд╣реИ, рддреЛ рджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐┬а╬ФADE┬а~┬а╬ФABC┬ард╣реИ |┬а
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ7. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.38 рдореЗрдВ, DABC рдХреЗ рд╢реАрд░реНрд╖рд▓рдВрдм AD рдФрд░ CE рдкрд░рд╕реНрдкрд░ рдмрд┐рдВрджреБ P рдкрд░ рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВ рддреЛ рджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐ : ┬а
(i) ╬Ф AEP ~ ╬Ф CDP
(ii) ╬Ф ABD ~ ╬Ф CBE
(iii) ╬Ф AEP ~ ╬Ф ADB
(iv) ╬Ф PDC ~ ╬Ф BEC
рд╣рд▓:
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬аDABC рдХреЗ рд╢реАрд░реНрд╖рд▓рдВрдм AD рдФрд░ CE рдкрд░рд╕реНрдкрд░ рдмрд┐рдВрджреБ P рдкрд░ рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :
(i) ╬Ф AEP ~ ╬Ф CDP
(ii) ╬Ф ABD ~ ╬Ф CBE
(iii) ╬Ф AEP ~ ╬Ф ADB
(iv) ╬Ф PDC ~ ╬Ф BEC
рдкреНрд░рдорд╛рдг :
(i)┬а ╬Ф AEP рддрдерд╛ ╬Ф CDP рдореЗрдВ,
тИаAEP =┬атИаCDP┬а (рдкреНрд░рддреНрдпреЗрдХ 90┬░)
тИаAPE =┬атИаCPD┬а (рд╢реАрд░реНрд╖рд╛рднрд┐рдореБрдЦ рдХреЛрдг)
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬Ф AEP ~ ╬Ф CDP
(ii) ╬Ф ABD рддрдерд╛ CBE рдореЗрдВ
тИаADB =┬атИаCEB┬а (рдкреНрд░рддреНрдпреЗрдХ 90┬░)
тИаB =┬атИаB┬а┬а┬а┬а (рдЙрднрдпрдирд┐рд╖реНрда)
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬Ф ABD ~ ╬Ф CBE
(iii)┬а ╬Ф AEP рддрдерд╛ ╬Ф ADB рдореЗрдВ
тИаAEP =┬атИаADB┬а (рдкреНрд░рддреНрдпреЗрдХ 90┬░)
тИаA =┬атИаA┬а┬а┬а┬а (рдЙрднрдпрдирд┐рд╖реНрда)
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬Ф AEP ~ ╬Ф ADB
(iv) ╬Ф PDC рддрдерд╛ ╬Ф BEC рдореЗрдВ
тИаPDC =┬атИаBEC┬а (рдкреНрд░рддреНрдпреЗрдХ 90┬░)
тИаC =┬атИаC┬а┬а┬а┬а (рдЙрднрдпрдирд┐рд╖реНрда)
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬Ф PDC ~ ╬Ф BEC
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ8. рд╕рдорд╛рдиреНрддрд░ рдЪрддреБрд░реНрднреБрдЬ ABCD рдХреА рдмрдврд╛рдИ рдЧрдИ рднреБрдЬрд╛ AD рдкрд░ рд╕реНрдерд┐рдд E рдПрдХ рдмрд┐рдВрджреБ рд╣реИ рддрдерд╛ BE рднреБрдЬрд╛ CD рдХреЛ F рдкрд░ рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░рддреА рд╣реИ | рджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐┬а╬Ф┬аABE┬а~ ╬Ф┬аCFB рд╣реИ |┬а
рд╣рд▓:
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬аABCD рдПрдХ рд╕рдорд╛рдиреНрддрд░ рдЪрддреБрд░реНрднреБрдЬ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдХреА┬ардмрдврд╛рдИ рдЧрдИ рднреБрдЬрд╛ AD рдкрд░ рд╕реНрдерд┐рдд E рдПрдХ рдмрд┐рдВрджреБ рд╣реИ рддрдерд╛┬аBE рднреБрдЬрд╛ CD рдХреЛ F рдкрд░ рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░рддреА рд╣реИ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :┬а╬Ф ABE ~ ╬Ф CFB
рдкреНрд░рдорд╛рдг :┬аABCD рдПрдХ рд╕рдорд╛рдиреНрддрд░ рдЪрддреБрд░реНрднреБрдЬ рд╣реИ |
тИаAEB =┬атИаCBE┬а …. (1) рдПрдХрд╛рдиреНрддрд░ рдХреЛрдг
╬Ф ABE рддрдерд╛ ╬Ф CFB рдореЗрдВ,
тИаAEB =┬атИаCBE┬а рд╕рдореАреж (1) рд╕реЗ
тИаA =┬атИаC┬а (рд╕рдорд╛рдВрддрд░ рдЪрддреБрд░реНрднреБрдЬ рдХреЗ рд╕рдореНрдореБрдЦ рдХреЛрдг)
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬Ф ABE ~ ╬Ф CFB
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ9. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.39 рдореЗрдВ, ABC рдФрд░ AMP рджреЛ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ, рдЬрд┐рд╕рдХреЗ рдХреЛрдг B рдФрд░ M рд╕рдордХреЛрдг рд╣реИрдВ | рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ :
(i)┬а╬Ф┬аABC┬а~ ╬Ф┬аAMP┬а
рд╣рд▓:
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ┬а:┬аABC рдФрд░ AMP рджреЛ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ, рдЬрд┐рд╕рдХреЗ рдХреЛрдг B рдФрд░ M рд╕рдордХреЛрдг рд╣реИрдВ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :
(i) ╬Ф ABC ~ ╬Ф AMP
рдкреНрд░рдорд╛рдг :
(i)┬а┬а┬а┬а ╬Ф ABC рддрдерд╛ ╬Ф AMP рдореЗрдВ
тИаABC =┬атИаAMP┬а (рдкреНрд░рддреНрдпреЗрдХ 90┬░)
тИаA =┬атИаA┬а┬а┬а┬а (рдЙрднрдпрдирд┐рд╖реНрда)
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬Ф ABC ~ ╬Ф AMP
(рдЪреВрдБрдХрд┐ рд╕рдорд░реВрдк рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреЗ рд╕рдВрдЧрдд рднреБрдЬрд╛рдПрдБ рд╕рдорд╛рдиреБрдкрд╛рддреА рд╣реЛрддреАрдВ рд╣реИрдВ |)
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ10. CD рдФрд░ GH рдХреНрд░рдорд╢:┬атИа┬аACB ┬ардФрд░┬атИа┬аEGF┬ардХреЗ рдРрд╕реЗ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рднрд╛рдЬрдХ рд╣реИрдВ рдХрд┐ рдмрд┐рдВрджреБ D рдФрд░ H рдХреНрд░рдорд╢:┬а╬Ф┬аABC рдФрд░┬а╬ФFEG рдХреА рднреБрдЬрд╛рдУрдВ AB рдФрд░ FE рдкрд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИрдВ | рдпрджрд┐┬а╬Ф┬аABC┬а~╬ФFEG рд╣реИ, рддреЛ рджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐ :┬а
(ii) ╬Ф DCB ~ ╬Ф HGE
(iii) ╬Ф DCA ~ ╬Ф HGF
рд╣рд▓:
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ┬а:┬аCD рдФрд░ GH рдХреНрд░рдорд╢: тИа ACB ┬ардФрд░ тИа EGF рдХреЗ рдРрд╕реЗ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рднрд╛рдЬрдХ рд╣реИрдВ рдХрд┐ рдмрд┐рдВрджреБ D рдФрд░ H рдХреНрд░рдорд╢: ╬Ф ABC рдФрд░ ╬ФFEG рдХреА рднреБрдЬрд╛рдУрдВ AB рдФрд░ FE рдкрд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИрдВ рдФрд░ ╬ФABC ~ ╬ФFEG рд╣реИ |
(рд╕рдорд░реВрдк рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреЗ рд╕рдВрдЧрдд рдХреЛрдг рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╣реЛрддреЗ рд╣реИрдВ |)
(i)┬а┬а┬а┬а ╬Ф ABC рддрдерд╛ ╬Ф AMP рдореЗрдВ
(ii) ┬а╬Ф DCB рддрдерд╛ ╬Ф HGE рдореЗрдВ,
тИаB = тИаE┬а рд╕рдореАреж (2) рд╕реЗ
тИаBCD = тИаEGH┬а [рдЪреВрдБрдХрд┐ ┬а┬╜тИаC = ┬╜тИаG рд╕рдореАреж (3) рд╕реЗ ]
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬Ф DCB ~ ╬Ф HGE
(iii) ╬Ф DCA рддрдерд╛ ╬Ф HGF рдореЗрдВ
тИаA = тИаF┬а рд╕рдореАреж (1) рд╕реЗ
тИаACD = тИаFGH┬а [рдЪреВрдБрдХрд┐ ┬а┬╜тИаC = ┬╜тИаG рд╕рдореАреж (3) рд╕реЗ ]
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬Ф DCA ~ ╬Ф HGF ┬а┬аProved
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ11.┬ардЖрдХреГрддрд┐┬а6.40┬ардореЗрдВ, AB = AC┬ард╡рд╛рд▓реЗ,┬ардПрдХ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рдмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ┬аABC┬ардХреА рдмрдврд╛рдИ рдЧрдИ рднреБрдЬрд╛┬аCB┬ардкрд░ рд╕реНрдерд┐рдд┬аE┬ардПрдХ рдмрд┐рдиреНрджреБ рд╣реИ┬а|┬ардпрджрд┐┬аAD┬атКе┬аBC┬ардФрд░┬аEF┬атКе┬аAC┬ард╣реИ рддреЛ рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐┬а╬ФABD ~┬а╬ФECF┬ард╣реИ┬а|
рд╣рд▓:
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ┬а:┬аAB = AC рд╡рд╛рд▓реЗ, рдПрдХ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рдмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХреА рдмрдврд╛рдИ рдЧрдИ рднреБрдЬрд╛ CB рдкрд░ рд╕реНрдерд┐рдд E рдПрдХ рдмрд┐рдиреНрджреБ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдореЗрдВ AD┬атКе┬аBC рдФрд░ EF┬атКе┬аAC рд╣реИ
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :
╬ФABD ~ ╬ФECF
рдкреНрд░рдорд╛рдг :
╬ФABC рдореЗрдВ,
AB = AC рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ;
тИ┤ тИаB = тИаC┬а┬а┬а ……… (1) (рдмрд░рд╛рдмрд░ рднреБрдЬрд╛рдУрдВ рдХреЗ рд╕рдореНрдореБрдЦ рдХреЛрдг ….)
рдЕрдм, ╬ФABD рддрдерд╛ ╬ФECF рдореЗрдВ
тИаADB = тИаEFC (рдкреНрд░рддреНрдпреЗрдХ 90┬░)
тИаB = тИаC┬а┬а┬а рд╕рдореАреж (1) рд╕реЗ
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬ФABD ~ ╬ФECF ┬а┬а┬аProved
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ12.┬ардПрдХ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ┬аABC┬ардХрд┐ рднреБрдЬрд╛рдПрдБ┬аAB┬ардФрд░┬аBC┬арддрдерд╛ рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛┬аAD┬ардПрдХ рдЕрдиреНрдп рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ┬аPQR┬ардХреА рдХреНрд░рдорд╢рдГ рднреБрдЬрд╛рдУрдВ┬аPQ┬ардФрд░┬аQR┬арддрдерд╛ рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛┬аPM┬ардХреЗ рд╕рдорд╛рдиреБрдкрд╛рддреА рд╣реИрдВ (рджреЗрдЦрд┐рдП рдЖрдХреГрддрд┐┬а6.41)|┬арджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐┬а╬ФABC ~┬а╬ФPQR┬ард╣реИ┬а|┬а
рд╣рд▓:
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ┬а:┬арддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХрд┐ рднреБрдЬрд╛рдПрдБ AB рдФрд░ BC рддрдерд╛ рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛ AD рдПрдХ рдЕрдиреНрдп рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ PQR рдХреА рдХреНрд░рдорд╢рдГ рднреБрдЬрд╛рдУрдВ PQ рдФрд░ QR рддрдерд╛ рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛ PM рдХреЗ рд╕рдорд╛рдиреБрдкрд╛рддреА рд╣реИрдВ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :
╬ФABC ~ ╬ФPQR
(рдЪреВрдБрдХрд┐ рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛рдПрдБ AD рддрдерд╛ PM BC рддрдерд╛ QR рдХреЛ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рднрд╛рдЬрд┐рдд рдХрд░рддреА рд╣реИрдВ |)
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ13. рдПрдХ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХреА рднреБрдЬрд╛ BC рдкрд░ рдПрдХ рдмрд┐рдиреНрджреБ D рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИ рдХрд┐┬атИаADC =┬атИаBAC рд╣реИ | рджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐ CA2┬а= CB.CD рд╣реИ |
рд╣рд▓ :
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬арддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХреА рднреБрдЬрд╛ BC рдкрд░ рдПрдХ рдмрд┐рдиреНрджреБ D рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИ рдХрд┐ тИаADC = тИаBAC рд╣реИ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :┬аCA2┬а= CB.CD
рдкреНрд░рдорд╛рдг :
рдЕрдм, ╬ФADC рддрдерд╛ ╬ФBAC рдореЗрдВ
тИаADC = тИаBAC ( рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ )
тИаC = тИаC┬а┬а┬а (рдЙрднрдпрдирд┐рд╖реНрда)
A.A рд╕рдорд░реВрдкрддрд╛ рдХрд╕реМрдЯреА рд╕реЗ
╬ФADC ~ ╬ФBAC
(рдЪреВрдБрдХрд┐ рд╕рдорд░реВрдк рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреЗ рд╕рдВрдЧрдд рднреБрдЬрд╛рдПрдБ рд╕рдорд╛рдиреБрдкрд╛рддреА рд╣реЛрддреАрдВ рд╣реИрдВ |)
рдпрд╛ ┬а┬аCA2┬а= CB.CD┬а (рдмрд╛рдИ-рдХреНрд░реЙрд╕ рдЧреБрдгрд╛ рдХрд░рдиреЗ рдкрд░)
Proved┬а
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ14. рдПрдХ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХреА ┬арднреБрдЬрд╛рдПрдБ AB рдФрд░ AC рддрдерд╛ рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛ AD рдПрдХ рдЕрдиреНрдп рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреА рднреБрдЬрд╛рдУрдВ PQ рдФрд░ PR рддрдерд╛ рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛ PM рдХреЗ рдХреНрд░рдорд╢рдГ рд╕рдорд╛рдиреБрдкрд╛рддреА рд╣реИрдВ | рджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐┬а╬ФABC┬а~╬ФPQR рд╣реИ |
рд╣рд▓ :┬а
рдпрд╣рд╛рдБ рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛рдПрдБ рд╕рдорд╛рди рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рдореЗрдВ рд╣реИрдВ рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рд╕рдорд╛рди рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рдХреА рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛рдпреЗрдВ рдЬрд┐рд╕ рднреБрдЬрд╛ рдХреЛ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рднрд╛рдЬрд┐рдд рдХрд░рддреА рд╣реИ рд╡рд╣ рднреА рд╕рдорд╛рдиреБрдкрд╛рддреА рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИ
Ex 6.3 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ15.┬ард▓рдВрдмрд╛рдИ┬а6m┬ард╡рд╛рд▓реЗ рдПрдХ рдЙрдзреНрд╡рд╛рд░реНрдзрд░ рд╕реНрддрдореНрдн рдХреА рднреВрдорд┐ рдкрд░ рдЫрд╛рдпрд╛ рдХреА рд▓рдВрдмрд╛рдИ┬а4m┬ард╣реИ,┬ардЬрдмрдХрд┐ рдЙрд╕реА рд╕рдордп рдПрдХ рдореАрдирд╛рд░ рдХреА рдЫрд╛рдпрд╛ рдХреА рд▓рдВрдмрд╛рдИ┬а28 m┬ард╣реИ┬а|┬ардореАрдирд╛рд░ рдХреА рдКрдБрдЪрд╛рдИ рдЬреНрдЮрд╛рдд рдХреАрдЬрд┐рдП┬а|
рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рд╡рд▓реА 6.4┬а
Ex 6.4 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд Q1. рдорд╛рди рд▓реАрдЬрд┐рдП┬а╬ФABC ~ ╬ФDEF рдФрд░ рдЗрдирдХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдлрд▓ рдХреНрд░рдорд╢рдГ┬а64cm2 ┬ардФрд░┬а121┬аcm2┬ард╣реИрдВ┬а|┬ардпрджрд┐┬аEF = 15.4 cm2┬ард╣реЛ,┬арддреЛ┬аBC┬ардЬреНрдЮрд╛рдд рдХреАрдЬрд┐рдП┬а|
Ex 6.4 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ2.┬ардПрдХ рд╕рдорд▓рдВрдм┬аABCD┬ардЬрд┐рд╕рдореЗрдВ┬аAB || DC┬ард╣реИрдВ,┬ардХреЗ рд╡рд┐рдХрд░реНрдг рдкрд░рд╕реНрдкрд░ рдмрд┐рдиреНрджреБ┬аO┬ардкрд░ рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВ┬а|┬ардпрджрд┐┬аAB = 2 CD┬ард╣реЛ рддреЛ┬а╬ФAOB┬ардФрд░┬а╬ФCOD┬ардХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдлрд▓реЛрдВ рдХрд╛ рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рдЬреНрдЮрд╛рдд рдХреАрдЬрд┐рдП┬а|
рд╣рд▓ :
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬а┬аABCD рдПрдХ рд╕рдорд▓рдВрдм рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдореЗрдВ AB || DC рд╣реИрдВ,
рдХреЗ рд╡рд┐рдХрд░реНрдг рдкрд░рд╕реНрдкрд░ рдмрд┐рдиреНрджреБ O рдкрд░ рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВ | рдФрд░ AB = 2 CD рд╣реИ |
AB = 2 CD┬а ( рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ )
Ex 6.4 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ3. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.44 рдореЗрдВ рдПрдХ рд╣реА рдЖрдзрд╛рд░ BC рдкрд░ рджреЛ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдФрд░ DBC рдмрдиреЗ рд╣реБрдП рд╣реИрдВ | рдпрджрд┐ AD,BC рдХреЛрдк O рдкрд░ рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░реЗ, рддреЛ рджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХреА ar(ABC) /ar(DBC) ┬аAO/DO рд╣реИ |
Ex 6.4 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ4.рдпрджрд┐ рджреЛ рд╕рдорд░реВрдк рддрддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдлрд▓ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╣реЛрдВ рддреЛ рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ рд╡реЗ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╕рд░реНрд╡рд╛рдиреНрдЧрд╕рдо рд╣реЛрддреЗ рд╣реИрдВ|
Ex 6.4 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ5. рдПрдХ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC ┬ардХреА рднреБрдЬрд╛рдУрдВ AB,BC рдФрд░ CA рдХреЗ рдордзреНрдп – рдмрд┐рдиреНрджреБ рдХреНрд░рдорд╢рдГ D, E рдФрд░ F рд╣реИрдВ |┬а рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ DEF рдФрд░ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдлрд▓реЛрдВ рдХрд╛ рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рдЬреНрдЮрд╛рдд рдХреАрдЬрд┐рдП|
Ex 6.4 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ6. рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ рджреЛ рд╕рдорд░реВрдк рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдлрд▓реЛрдВ рдХрд╛ рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рдЗрдирдХреА рд╕рдВрдЧрдд рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛рдУрдВ рдХреЗ рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рдХрд╛ рд╡рд░реНрдЧ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИ |
Ex 6.4 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ7. рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ рджреЛ рдПрдХ рд╡рд░реНрдЧ рдХреА рдХрд┐рд╕реА рднреБрдЬрд╛ рдкрд░ рдмрдирд╛рдП рдЧрдП рд╕рдордмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХрд╛ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдлрд▓ рдЙрд╕реА┬а рд╡рд░реНрдЧ рдХреЗ рдПрдХ рд╡рд┐рдХрд░реНрдг рдкрд░ рдмрдирд╛рдП рдЧрдП рд╕рдордмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдлрд▓ рдХрд╛ рдЖрдзрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИ |
Ex 6.4 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ8. ABC рдФрд░ BDE рджреЛ рд╕рдордмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╣реИрдВ рдХреЛрдИ рднреБрдЬрдж BC рдХрд╛ рдордзреНрдп – рдмрд┐рдиреНрджреБ рд╣реИ |┬а рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ ABC рдФрд░ BDE рдХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдлрд▓реЛрдВ рдХрд╛ рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рд╣реИ:
(A) 2:1 ┬а ┬а ┬а┬а┬а┬а┬а ┬а (B) ┬а1:2 ┬а ┬а ┬а ┬а ┬а (C) 4:1 ┬а ┬а(D) 1:4
рдЪреВрдВрдХрд┐ рд╕рднреА рд╕рдордмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЗрдВ рд╕рдорд░реВрдк рд╣реЛрддреА рд╣реИрдВред
╬ФABC ~ ╬ФBDE
рдЗрдирдХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдлрд▓реЛрдВ рдХрд╛ рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рдЗрдирдХреА рд╕рдВрдЧрдд рднреБрдЬрд╛рдУрдВ рдХреЗ рд╡рд░реНрдЧреЛрдВ рдХреЗ рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рдХреЗ рд╕рдорд╛рди рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред
Ex 6.4 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ9. рджреЛ рд╕рдорд░реВрдк рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХреА рднреБрдЬрд╛рдПрдБ 4:9 рдХреЗ рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рдореЗрдВ рд╣реИрдВ | рдЗрди рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдлрд▓реЛрдВ рдХрд╛ рдЕрдиреБрдкрд╛рдд рд╣реИ :
(A) 2:3 ┬а ┬а ┬а(B) 4:9 ┬а ┬а ┬а (C) 81:16 ┬а ┬а (D) 16: 81
рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рд╡рд▓реА 6.5┬а
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд Q1. рдХреБрдЫ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬреЛрдВ рдХреА рднреБрдЬрд╛рдПрдБ рдиреАрдЪреЗ рджреА рдЧрдИ рд╣реИрдВред рдирд┐рд░реНрдзрд░рд┐рдд рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ рдЗрдирдореЗрдВ рд╕реЗ рдХреМрди-рдХреМрди рд╕реЗ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИрдВред рдЗрд╕ рд╕реНрдерд┐рддрд┐ рдореЗрдВ рдХрд░реНрдг рдХреА рд▓рдВрдмрд╛рдИ рднреА рд▓рд┐рдЦрд┐рдПред
(i) 7 cm, 24 cm, 25 cm (ii) 3 cm, 8 cm, 6 cm
(iii) 50 cm, 80 cm, 100 cm (iv) 13 cm, 12 cm, 5 cm
рд╣рд▓ :
(i) 7 cm, 24 cm, 25 cm
рдХрд░реНрдг2┬а= рд▓рдВрдм2┬а+ рдЖрдзрд╛рд░2
252┬а= 72┬а+ 242
625 = 49 + 576
625 = 625
рдЪреВрдБрдХрд┐ рд╡рд╛рдпрд╛рдВ рдкрдХреНрд╖ рдФрд░ рджрд╛рдпрд╛рдВ рдкрдХреНрд╖ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╣реИ |
рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдпреЗ рднреБрдЬрд╛рдПрдБ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреА рд╣реИ |
рдЕрдд: рдХрд░реНрдг = 25 cm (рд╕рдмрд╕реЗ рдмреЬреА рднреБрдЬрд╛ рдХрд░реНрдг рд╣реЛрддреА рд╣реИ )
(ii) 3 cm, 8 cm, 6 cm
рд╣рд▓:┬ардирд┐рдореНрди рдорд╛рдиреЛрдВ рдХреЛ рдкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп рдореЗрдВ рд░рдЦрдиреЗ рдкрд░
рдХрд░реНрдг2┬а= рд▓рдВрдм2┬а+ рдЖрдзрд╛рд░2
82┬а= 32┬а+ 62
64 = 9 + 36
64 = 45
рдЪреВрдБрдХрд┐ рд╡рд╛рдпрд╛рдВ рдкрдХреНрд╖ рдФрд░ рджрд╛рдпрд╛рдВ рдкрдХреНрд╖ рдмрд░рд╛рдмрд░ рдирд╣реАрдВ рд╣реИ |
рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдпреЗ рднреБрдЬрд╛рдПрдБ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреА рдирд╣реАрдВ рд╣реИ |
(iii) 50 cm, 80 cm, 100 cm
рд╣рд▓:┬ардирд┐рдореНрди рдорд╛рдиреЛрдВ рдХреЛ рдкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп рдореЗрдВ рд░рдЦрдиреЗ рдкрд░
рдХрд░реНрдг2┬а= рд▓рдВрдм2┬а+ рдЖрдзрд╛рд░2
1002┬а= 502┬а+ 802
10000 = 2500 + 6400
10000 = 8900
рдЪреВрдБрдХрд┐ рд╡рд╛рдпрд╛рдВ рдкрдХреНрд╖ рдФрд░ рджрд╛рдпрд╛рдВ рдкрдХреНрд╖ рдмрд░рд╛рдмрд░ рдирд╣реАрдВ рд╣реИ |
рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдпреЗ рднреБрдЬрд╛рдПрдБ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреА рдирд╣реАрдВ рд╣реИ |
(iv) 13 cm, 12 cm, 5 cm
рд╣рд▓:┬ардирд┐рдореНрди рдорд╛рдиреЛрдВ рдХреЛ рдкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп рдореЗрдВ рд░рдЦрдиреЗ рдкрд░
рдХрд░реНрдг2┬а= рд▓рдВрдм2┬а+ рдЖрдзрд╛рд░2
132┬а= 52┬а+ 122
169 = 25 + 144
169 = 169
рдЪреВрдБрдХрд┐ рд╡рд╛рдпрд╛рдВ рдкрдХреНрд╖ рдФрд░ рджрд╛рдпрд╛рдВ рдкрдХреНрд╖ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╣реИ |
рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдпреЗ рднреБрдЬрд╛рдПрдБ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдХреА рд╣реИ |
рдЕрдд: рдХрд░реНрдг = 13 cm (рд╕рдмрд╕реЗ рдмреЬреА рднреБрдЬрд╛ рдХрд░реНрдг рд╣реЛрддреА рд╣реИ )
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ2. PQR рдПрдХ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдХреЛрдг P рд╕рдордХреЛрдг рд╣реИ рддрдерд╛ QR рдкрд░ рдмрд┐рдВрджреБ M рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИ рдХрд┐ ┬аPM тКе QR рд╣реИ | рджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐ PM2┬а= QM . MR рд╣реИ |
рд╣рд▓:
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬аPQR рдПрдХ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ
рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдХреЛрдг P рд╕рдордХреЛрдг рд╣реИ рддрдерд╛ QR
рдкрд░ рдмрд┐рдВрджреБ M рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИ рдХрд┐ ┬аPM тКе QR рд╣реИ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :┬аPM2┬а= QM . MR
рдкреНрд░рдорд╛рдг :┬аPM тКе QR рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ |
рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдкреНрд░рдореЗрдп 6.7 рд╕реЗ
╬ФPMQ ~ ╬ФPRQ┬а┬а …… (1)
рдЗрд╕реАрдкреНрд░рдХрд╛рд░,
╬ФPMR ~ ╬ФPRQ┬а┬а …… (1)
рд╕рдореАрдХрд░рдг (1) рддрдерд╛ (2) рд╕реЗ
╬ФPMQ ~ ╬ФPMR
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ3. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.53 рдореЗрдВ ABD рдПрдХ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ | рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдХреЛрдг A рд╕рдордХреЛрдг рд╣реИ рддрдерд╛ AC┬атКе┬аBD рд╣реИ |┬арджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐┬а
(i) AB2┬а= BC . BD
(ii) AC2┬а= BC . DC
(iii) AD2┬а= BD . CD
рд╣рд▓ :
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬аABD рдПрдХ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ | рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдХреЛрдг A рд╕рдордХреЛрдг рд╣реИ рддрдерд╛ AC тКе BD рд╣реИ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :
(i) AB2┬а= BC . BD
(ii) AC2┬а= BC . DC
(iii) AD2┬а= BD . CD
рдкреНрд░рдорд╛рдг :┬а(i) ABD рдПрдХ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ рдФрд░
AC тКе BD рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ |
╬ФABC ~ ╬ФABD …… рдкреНрд░рдореЗрдп 6.7
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ4. ABC рдПрдХ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рдмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдХреЛрдг C рд╕рдордХреЛрдг рд╣реИ | рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ AB2┬а= 2AC2┬ард╣реИ |
рд╣рд▓ :
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬аABC рдПрдХ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рдмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ
рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдХреЛрдг C рд╕рдордХреЛрдг рд╣реИ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :┬аAB2┬а= 2AC2
рдкреНрд░рдорд╛рдг :┬аABC рдПрдХ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рдмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ |
AC = BC┬а ………. (i)
рдФрд░ ABC рдПрдХ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ |
рдкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп рд╕реЗ
AB2┬а= BC2┬а+ AC2
рдЕрдерд╡рд╛ AB2┬а= AC2┬а+ AC2┬а (рд╕рдореАреж 1 рд╕реЗ)
рдЕрдерд╡рд╛ AB2┬а= 2AC2┬аProved
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ5. ABC рдПрдХ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рдмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдореЗрдВ AC = BC рд╣реИ | рдпрджрд┐ AB2┬а= 2AC2┬ард╣реИ, рддреЛ рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ ABC рдПрдХ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ |
рд╣рд▓ :
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬аABC рдПрдХ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рдмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ
рдЬрд┐рд╕рдореЗрдВ AC = BC рд╣реИ рдФрд░┬а AB2┬а= 2AC2┬ард╣реИ
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :┬аABC рдПрдХ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ |
рдкреНрд░рдорд╛рдг :┬аAC = BC ….(1) рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ
рдФрд░┬а┬а AB2┬а= 2AC2┬а┬а┬а┬а ……… (рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ)
рдЕрдерд╡рд╛ AB2┬а= AC2┬а+ AC2
рдЕрдерд╡рд╛ AB2┬а= BC2┬а+ AC2┬а ( рд╕рдореАреж 1 рд╕реЗ )
рдЕрдд: рдкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп рдХреЗ рд╡рд┐рд▓реЛрдо (рдкреНрд░рдореЗрдп 6.9) рд╕реЗ
ABC рдПрдХ рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ |┬аProved
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ6.┬ардПрдХ рд╕рдордмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ┬аABC┬ардХреА рднреБрдЬрд╛┬а2a рд╣реИред рдЙрд╕рдХреЗ рдкреНрд░рддреНрдпреЗрдХ рд╢реАрд░реНрд╖рд▓рдВрдм рдХреА рд▓рдВрдмрд╛рдИ рдЬреНрдЮрд╛рдд рдХреАрдЬрд┐рдПред
рд╣рд▓ :┬ард╕рдордмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХреА рднреБрдЬрд╛ 2a рд╣реИ |
AB = BC = AC = 2a
рд░рдЪрдирд╛ :┬аAD тКе BC рдбрд╛рд▓рд╛ |
рдЕрдд: рд╕рдордХреЛрдг рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ACD рдореЗрдВ
рдкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп рд╕реЗ,
AC2┬а= AD2┬а+ DC2
(2a)2┬а= AD2┬а+ (a)2
4a2┬а= AD2┬а+ a2
AD2┬а= 4a2┬а– a2
AD2┬а= 3a2
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ7.┬ард╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ рдПрдХ рд╕рдордЪрддреБрд░реНрднреБрдЬ рдХреА рднреБрдЬрд╛рдУрдВ рдХреЗ рд╡рд░реНрдЧреЛрдВ рдХрд╛ рдпреЛрдЧ рдЙрд╕рдХреЗ рд╡рд┐рдХрд░реНрдгреЛрдВ рдХреЗ рд╡рд░реНрдЧреЛрдВ рдХреЗ рдпреЛрдЧ рдХреЗ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред
рд╣рд▓:
рджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬аABCD рдПрдХ рд╕рдордЪрддреБрд░реНрднреБрдЬ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдХреА
рднреБрдЬрд╛рдПрдБ AB, BC, CD рддрдерд╛ AD рд╣реИ | рдФрд░ рд╡рд┐рдХрд░реНрдг
AC рддрдерд╛ BD рдПрдХ рджреБрд╕рд░реЗ рдХреЛ O рдкрд░ рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :┬аAB2┬а+ BC2┬а+ CD2┬а+ AD2┬а= AC2┬а+ BD2
рдкреНрд░рдорд╛рдг :┬ард╕рдордЪрддреБрд░реНрднреБрдЬ рдХреЗ рд╡рд┐рдХрд░реНрдг рдПрдХ рджреБрд╕рд░реЗ рдХреЛ рд╕рдордХреЛрдг рдкрд░ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рднрд╛рдЬрд┐рдд рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВ | рдЗрд╕рд▓рд┐рдП,
рд╕рдордХреЛрдг ╬ФAOB рдореЗрдВ рдкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп рд╕реЗ,
AB2┬а= AO2┬а+ BO2┬а тАжтАжтАжтАжтАж (1)
рдЗрд╕реАрдкреНрд░рдХрд╛рд░ ╬ФBOC, ╬ФCOD рдФрд░ ╬ФAOD рдореЗрдВ,
BC2┬а= CO2┬а+ BO2┬а тАжтАжтАжтАжтАж (2)
CD2┬а= CO2┬а+ DO2┬а тАжтАжтАжтАжтАж (3)
AD2┬а= AO2┬а+ DO2┬а тАжтАжтАжтАжтАж (4)
рд╕рдореАреж (1) (2) (3) рдФрд░ (4) рдЬреЛреЬрдиреЗ рдкрд░
AB2+BC2+CD2+AD2=AO2+BO2+CO2+BO2+CO2+DO2+AO2+DO2
RHS┬а= 2AO2┬а+ 2BO2┬а+ 2CO2┬а+ 2DO2
= 2(AO2┬а+ BO2┬а+ CO2┬а+ DO2)
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ8. рдЖрдХреГрддрд┐ рдореЗрдВ┬а╬ФABC рдХреЗ рдЕрднреНрдпрдВрддрд░ рдореЗрдВ рд╕реНрдерд┐рдд рдХреЛрдИ рдмрд┐рдВрджреБ O рд╣реИ рддрдерд╛ ODтКе BC, OEтКеAC рдФрд░ OFтКе AB рд╣реИ |┬а
рджрд░реНрд╢рд╛рдЗрдП рдХрд┐┬а
(i) OA2┬а+ OB2┬а+ OC2┬атАУ OD2┬атАУ OE2┬атАУ OF2┬а= AF2┬а+ BD2┬а+ CE2
(ii) AF2┬а+ BD2┬а+ CE2┬а= AE2┬а+ CD2┬а+ BF2
рд╣рд▓: тАЛ
тАЛрджрд┐рдпрд╛ рд╣реИ :┬а╬ФABC рдХреЗ рдЕрднреНрдпрдВрддрд░ рдореЗрдВ рд╕реНрдерд┐рдд рдХреЛрдИ рдмрд┐рдВрджреБ O рд╣реИ рддрдерд╛ ODтКе┬аBC, OEтКеAC рдФрд░ OFтКе┬аAB рд╣реИ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХрд░рдирд╛ рд╣реИ :┬а
(i) OA2┬а+ OB2┬а+ OC2┬атАУ OD2┬атАУ OE2┬атАУ OF2┬а= AF2┬а+ BD2┬а+ CE2
(ii) AF2┬а+ BD2┬а+ CE2┬а= AE2┬а+ CD2┬а+ BF2
рдкреНрд░рдорд╛рдг:┬а
рд╕рдордХреЛрдг┬а╬Ф AOF рдореЗрдВ, рдкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп рд╕реЗ
OA2┬а=┬аAF2┬а+┬аOF2┬а ……………………. (I)
рд╕рдордХреЛрдг┬а╬Ф BOD┬ардореЗрдВ, рдкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп рд╕реЗ
OB2┬а= BD2┬а+┬аOD2┬а ……………………. (II)
рд╕рдордХреЛрдг┬а╬Ф COE┬ардореЗрдВ, рдкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп рд╕реЗ
OC2┬а= CE2┬а+┬аOE2┬а ……………………. (III)
рд╕рдореАрдХрд░рдг (I), (II) рддрдерд╛ (III) рдХреЛ рдЬреЛреЬрдиреЗ рдкрд░
OA2┬а+ OB2┬а+ OC2┬а= AF2┬а+┬аOF2┬а+ BD2┬а+┬аOD2┬а+ CE2┬а+┬аOE2
OA2┬а+ OB2┬а+ OC2┬атАУ OD2┬атАУ OE2┬атАУ OF2┬а= AF2┬а+ BD2┬а+ CE2 ┬аProved┬аI
рдЕрдм, рдкреБрди:
OA2┬а+ OB2┬а+ OC2┬атАУ OD2┬атАУ OE2┬атАУ OF2┬а= AF2┬а+ BD2┬а+ CE2 ┬а
рдпрд╛ ┬аAF2┬а+ BD2┬а+ CE2┬а=┬аOA2┬а+ OB2┬а+ OC2┬атАУ OD2┬атАУ OE2┬атАУ OF2
рдпрд╛ ┬аAF2┬а+ BD2┬а+ CE2┬а= (OA2┬атАУ OE2┬а)┬а+ (OB2┬а┬атАУ OF2┬а)┬а+ (OC2┬атАУ OD2)
рдпрд╛┬аAF2┬а+ BD2┬а+ CE2┬а= AE2┬а+ CD2┬а+ BF2 ┬ардкрд╛рдЗрдерд╛рдЧреЛрд░рд╕ рдкреНрд░рдореЗрдп┬ард╕реЗ
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ13. рдХрд┐рд╕реА рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдХреЛрдг C рд╕рдордХреЛрдг рд╣реИ, рдХреА рднреБрдЬрд╛рдУрдВ CA рдФрд░ CB рдкрд░ рдХреНрд░рдорд╢: рдмрд┐рдВрджреБ D рдФрдП E рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ AE2┬а+ BD2┬а= AB2┬а+ DE2┬ард╣реИ |
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ14. рдХрд┐рд╕реА рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХреЗ рд╢реАрд░реНрд╖ A рд╕реЗ BC рдкрд░ рдбрд╛рд▓рд╛ рдЧрдпрд╛ рд▓рдВрдм BC рдХреЛ рдмрд┐рдВрджреБ D рдкрд░ рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░рддрд╛ рд╣реИ рдХрд┐ DB = 3CD рд╣реИ |
рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ : 2AB2┬а= 2AC2┬а+ BC2┬ард╣реИ |
┬а
Ex 6.5 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ16.┬а рдХрд┐рд╕реА рд╕рдордмрд╛рд╣реБ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рдореЗрдВ, рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ рдЙрд╕рдХреА рдПрдХ рднреБрдЬрд╛ рдХреЗ рд╡рд░реНрдЧ рдХрд╛ рддрд┐рдЧреБрдирд╛ рдЙрд╕рдХреЗ рдПрдХ ┬ард╢реАрд░реНрд╖рд▓рдВрдм┬а┬ардХреЗ рд╡рд░реНрдЧ рдХреЗ рдЪрд╛рд░ рдЧреБрдиреЗ рдХреЗ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИ |
рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рд╡рд▓реА 6.6
Ex 6.6 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд Q1. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.56 рдореЗрдВ PS рдХреЛрдг QPR рдХрд╛ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рднрд╛рдЬрдХ рд╣реИ | рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ QS/SR PQ/PR рд╣реИ|
Ex 6.6 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ2. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.57 рдореЗрдВ D рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХреЗ рдХрд░реНрдг AC рдкрд░ рд╕реНрдерд┐рдд рдПрдХ рдмрд┐рдиреНрджреБ рд╣реИ рддрдерд╛ DM |BC рдФрд░ DN | AB рд╣реИ | рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐
(i) DM2┬а= DN.MC
(ii) DN2┬а┬а= DM.AN
Ex 6.6 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ3. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.58 рдореЗрдВ ABC рдПрдХ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдореЗрдВ angle ABC >90o┬ард╣рд╛ рддрдерд╛ AD| CB рд╣реИ | рд╕рд┐рджреНрдз┬а┬ардХреАрдЬрд┐рдП рдХреА AC2┬а= AB2┬а+ BC2┬а+ 2BC.BD рд╣реИ |
Ex 6.6 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ4. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.59 рдореЗрдВ ABC рдПрдХ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдореЗрдВ angle ABC <90o┬ард╣реИ рддрдерд╛ AD| BC рд╣реИ | рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ AC2┬а= AB2┬а+ BC2┬а– 2 BC.BD рд╣реИ |
Ex 6.6 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ5. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.60 рдореЗрдВ AD рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХреА рдПрдХ рдорд╛рдзреНрдпрд┐рдХрд╛ рд╣реИ рддрдерд╛ AM|BC рд╣реИ | рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХреА
(i) AC2┬а= AD2┬а+ BC. DM + (BC/2)2┬а
(ii) AB2 =┬аAD2┬а– BC.DM + (BC/2 )2┬а
(iii) AC2┬а+ AB2┬а= 2AD2 ┬а+ 1/ 2 BC2 ┬а ┬а ┬а ┬а ┬а
Ex 6.6 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ6. рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ рдПрдХ рд╕рдорд╛рдВрддрд░ рдЪрддреБрд░реНрднреБрдЬ рдХреЗ рд╡рд┐рдХрд╛рд░реНрдгреЛрдВ рдХреЗ рд╡рд░реНрдЧреЛрдВ рдХрд╛ рдпреЛрдЧ рдЙрд╕рдХреА рднреБрдЬрд╛рдУрдВ рдХреЗ рд╡рд░реНрдЧреЛрдВ рдХреЗ рдпреЛрдЧ рдХреЗ рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИ |
Ex 6.6 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ7. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.61 рдореЗрдВ рдПрдХ рд╡реГрддреНрдд рдХреА рджреЛ рдЬрд┐рд╡рд╛рдПрдБ AB рдФрд░ CD рдкрд░рд╕реНрдкрд░ рдмрд┐рдиреНрджреБ рдк рдкрд░ рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░рддреА┬а рд╣реИрдВ| рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐
(i) рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ APC ~ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ DPB
(ii) AP.PB = CP.DP
Ex 6.6 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ8. рдЖрдХреГрддрд┐ 6.62 рдореЗрдВ рдПрдХ рд╡реГрддреНрдд рдХреА рджреЛ рдЬрд┐рд╡рд╛рдПрдБ AB рдФрд░ CD рдмреЭрд╛рдиреЗ рдкрд░ рдкрд░рд╕реНрдкрд░ рдмрд┐рдиреНрджреБ P рдкрд░┬а рдкреНрд░рддрд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рдХрд░рддреА рд╣реИрдВ | рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐
(i) рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ PAC ~ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ PDB
(ii) PA. PB = PC.PD
Ex 6.6 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ9. ┬ардЖрдХреГрддрд┐ 6.63 рдореЗрдВ рддреНрд░рд┐рднреБрдЬ ABC рдХреА рднреБрдЬрд╛ BC рдкрд░ рдПрдХ рдмрд┐рдиреНрджреБ D рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИ рдХрд┐┬а BD/CD AB/AC рд╣реИ | рд╕рд┐рджреНрдз рдХреАрдЬрд┐рдП рдХрд┐ AD, рдХреЛрдг BAC рдХрд╛ рд╕рдорджреНрд╡рд┐рднрд╛рдЬрдХ рд╣реИ |
Ex 6.6 Class 10 рдЧрдгрд┐рдд┬аQ10. рдирд╛рдЬрд┐рдорд╛ рдПрдХ рдирджреА рдХреА рдзрд╛рд░рд╛ рдореЗрдВ рдордЫрд▓рд┐рдпрд╛рдБ рдкрдХреЬ рд░рд╣реА рд╣реИ | рдЙрд╕рдХреА рдордЫрд▓реА рдкрдХреЬрдиреЗ рд╡рд╛рд▓реА рдЫреЬ рдХрд╛┬а рд╕рд┐рд░рд╛ рдкрд╛рдиреА рдХреА рд╕рддрд╣ рд╕реЗ 1.8 m рдКрдкрд░ рд╣реИ рддрдерд╛ рдбреЛрд░реА рдХреЗ рдирд┐рдЪрд▓реЗ рд╕рд┐рд░реЗ рд╕реЗ рд▓рдЧрд╛ рдХрд╛рдБрдЯрд╛ рдкрд╛рдиреА рдХреЗ┬а рд╕рддрд╣ рдкрд░ рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╣реИ рдХрд┐ рдЙрд╕рдХреА рдирд╛рдЬрд┐рдорд╛ рд╕реЗ рджреБрд░реА 3.6 m рд╣реИ рдФрд░ рдЫреЬ рдХреЗ рд╕рд┐рд░реЗ рдХреЗ рдареАрдХ┬а рдиреАрдЪреЗ рдкрд╛рдиреА рдХреЗ рд╕рддрд╣ рдкрд░ рд╕реНрдерд┐рдд рдмрд┐рдиреНрджреБ рд╕реЗ рдЙрд╕рдХреА рджреБрд░реА 2.4m рд╣реИ | рдпрд╣ рдорд╛рдирддреЗ рд╣реБрдП рдХрд┐ рдЙрд╕рдХреА┬а рдбреЛрд░реА (рдЙрд╕рдХреА рдЫреЬ рдХреЗ рд╕рд┐рд░реЗ рд╕реЗ рдХрд╛рдБрдЯреЗ рддрдХ ) рддрдиреА рд╣реБрдИ рд╣реИ, рдЙрд╕рдиреЗ рдХрд┐рддрдиреА рдбреЛрд░реА рдмрд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓реА рд╣реБрдИ рд╣реИ (рджреЗрдЦрд┐рдП рдЖрдХреГрддрд┐ 6.64) ? рдпрджрд┐ рд╡рд╣ рдбреЛрд░реА рдХреЛ 5 cm /s рдХреА рджрд░ рд╕реЗ рдЕрдиреНрджрд░ рдЦреАрдВрдЪреЗ, рддреЛ 12 рд╕реЗрдХрдВрдб┬а рдХреЗ рдмрд╛рдж рдирд╛рдЬрд┐рдорд╛ рдХреА рдХрд╛рдБрдЯреЗ рд╕реЗ рдХреНрд╖реИрддрд┐рдЬ рджреБрд░реА рдХрд┐рддрдиреА рд╣реЛрдЧреА ?
Hope given NCERT Solutions for Class 10 Maths Chapter 6┬аare helpful to complete your homework.